Ayten Alpman, Devlet Tiyatroları müfettişi Fahrettin Alpmanın kızı olarak 10 Ekim 1929da İstanbulda dünyaya geldi.
Küçük yaşlarda anne ve babası ayrılan sanatçı, Nişantaşı Kız Lisesinde öğrenciyken tanıştığı İlham Gencer sayesinde müziğe ilgi duydu.Önce İngilizce şarkılar söyleyen Alpman, üvey babasının işi nedeniyle gittikleri Malatyada bir ay kaldıktan sonra, İstanbulda yaşayan anneannesinin yanına taşındı.
Alpman, çocukluğuna ve okul hayatına dair bir röportajında şunları anlatmıştı:Yeşilköyde doğdum, annem dünyanın en güzel kadınıydı, kızıl saçları vardı.
Babamdan ben 3 yaşındayken ayrıldı, ben annemle büyüdüm, babamı çok az hatırlarım.
Bir gün Nişantaşı Kız Lisesinde okurken beni görmeye gelmişti, korkudan yanına çıkamadım.
Herhalde annemin onu kötülemesinden korkuyordum.
Annem dedemin doktoruyla evlendi, çok büyük bir evde kalabalık bir aile olarak yaşardık.
Ortaokulu Erenköy Kız Lisesinde bitirdim, leyli olmaktan sıkıldım ve bir yıl da Nişantaşı Kız Lisesinde okudum.
Sonra tekrar Erenköy Kız Lisesine döndüm ama kendisine çok yakınlık gösterdiğim bir kız arkadaşımın iftirası yüzünden okuldan uzaklaştırıldım.
Hayatım boyunca hep zayıf olanlara, hastalara, özürlülere karşı içimde bir zaaf oldu ama bana da böyle bir arkadaşım ihanet etti, hiç kaçmadığım halde okuldan kaçtığımı söyledi.
Disiplin kuruluna verildim ve ceza olarak simsiyah uzun saçlarım bir tarafından kesildi. Üvey babam Bir yıl okula gitme, evde otur sonra tekrar devam edersin. dedi.
Ama kısmet işte, o kış okulum yandı ve ben bir daha asla o okula dönemedim.
Sanatçı, liseden mezun olduktan sonra İlham Gencerin solistlik önerisiyle İstanbul Radyosunda program yapmaya başladı.
You Are Always In My Heart adlı şarkıyı radyoda yorumlayan Alpman, verdiği bir röportajda o günlere dair şunları söylemişti:İlhamla bağımız hiç kopmamıştı.
O sıralarda, 1949da İstanbul Radyosu açıldı. İlham geldi, Radyoda bize 15 dakika verdiler.
Her çarşamba iki parça çalacağız. İki parça da sen söyleyeceksin. dedi.
Apar topar radyo programlarına başladık.
Derken gençliğin sevgilisi olduk mu?
O sıralar İstanbulda hiç Türk şarkıcı yok. İlk kadın şarkıcı Sevinç Tevsdi.
Ona çok özeniyordum.
Arkadan Rüçhan Çamay çıktı.
Ben üçüncüyüm.
ARİF MARDİNİN YÖNLENDİRMESİYLE CAZ ŞARKILARI SÖYLEDİAyten Alpman, sahneye ilk kez Taksim Belediye Gazinosunda düzenlenen bir tıp balosunda çıktı.
Arif Mardinin yönlendirmesiyle caz şarkıları söyleyen sanatçı, profesyonel sahne çalışmasına ise 1952de Yeşilköy Deniz Park Otelinde başladı, 3 ay sonra Kervansaray Gece Kulübüne geçti.
Türkiyede kadın caz vokal geleneğini başlatan isimlerden biri sayılan sanatçının, 1953te evlendiği İlham Gencerden Ayşe ve İlhan isimli iki çocuğu oldu.
Gencerin Çatı Gece Kulübünü kurmasının ardından orada sahne almaya başlayan sanatçı, ilk plağı Sayanora/Passion Flowerı 1959da yayımladı.
Alpman ve Gencerin evliliği 1960ta sona erdi.
Müziğe İsmet Sıral Orkestrası ile devam eden sanatçı, 1963te gittiği İsveçte 2 yıl Sıral ile 1 yıl da başka bir caz orkestrasıyla sahne aldı.
SENSİZ OLMAM ŞARKISI BÜYÜK İLGİ GÖRDÜTürkiyeye döndüğünde, yabancı şarkılara Türkçe sözlü uyarlama modası başlasa da Alpman caz şarkıları söylemeyi bir süre daha sürdürdü.
Aranjman uyarlamalarının öncüsü Fecri Ebcioğlunun ısrarıyla bu furyaya daha fazla direnemeyen sanatçı, uyarlama eserlerin yer aldığı İnan Bana/Ayrıldık Yalnızım adlı 45lik plağı 1967de müzikseverlerle buluşturdu.
Sezen Cumhur Önal ile birkaç 45lik yapan Alpmanın Ebcioğlu ile yaptığı Sensiz Olmam şarkısı büyük ilgi gördü.
Sözlerini Fikret Şeneşin yazdığı, Alpmanın 1972de seslendirdiği Bir Başkadır Benim Memleketim şarkısının olduğu plak ilgi görmedi.
Ancak şarkı, 1974teki Kıbrıs Çıkarmasında TRTde çok sık çalınınca, yeniden 45lik olarak piyasaya sürüldü ve büyük satış rakamlarına ulaştı.
Mireille Mathieunun Fransızca seslendirdiği eser, Alpmanla özdeşleşti.Ünlü sanatçı, 1953te Aşk Izdırabtır ve 1974te Tek Başına adlı filmlerde rol aldı. İstersen, Sensiz Olmam, Tek Başına, Yanımda Olsan, Ben Varım, Ben Böyleyim ve Yaz Yağmuru isimli şarkılara imza attı.
Bir röportajında Ayten Alpman, Müzik insanın yaşamı, hayatı, kısacası her şeyidir.
Müziksiz bir hayat olmaz, mutsuz da olsam mutlu da olsam müzik dinlerim.
Yemek içmek ne ise müzik de o işte, bitmeyecek bir ihtiyaç, yaşamın sürmesi için gereken bir şey. ifadelerini kullanmıştı.İki uzunçalar (longplay) da yapan Alpman, son profesyonel sahne çalışmasını 1990da İstanbul Yeniköy Bilsak Kulübünde gerçekleştirdi.İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından 2007de düzenlenen İstanbul Caz Festivalinde Yaşam Boyu Başarı Ödülü alan sanatçı, akciğer yetmezliği nedeniyle 20 Nisan 2012de 83 yaşında vefat etti.
Ayten Alpmanın albümlerinden bazıları şunlar:İnan Bana/Ayrıldık Yalnızım (1967), Seni Unutmak Senden Kaçmak İstiyorum/Kim Demiş Aşk Yalandır Diye (1967), Bu Sana Son Seslenişim/Sevmedim Hayatı (1967), Sensiz Olamam/Aynalar Aynalar (1970), Bir Başkadır Benim Memleketim/Yaşamak İçin (1971), Memleketim/Unutsana (1973), Ben Yürürüm Yana Yana/Iraktır Yolların (1974), Ben Böyleyim (1976), Son Bir Defa/Neden Sanki Bu Dünya Dar Geliyor İnsana (1977), Eski 45likler (1999), Bir Başkadır Ayten Alpman (2007)
RSS