Türkiye, Kaçırılan Kültür Varlıklarını Ana Vatanına Kavuşturuyor
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı öncülüğünde, ilgili bakanlıklar ve kurumlarla koordineli yürütülen çalışmalar sayesinde, yıllar önce yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan birçok eser Türkiye'ye geri getirildi.
2002-2025 yılları arasında toplam 13 bin 283 kültür varlığı ana vatanına döndü. Bu eserlerden 1149'u yalnızca 2024 yılında, 15'i ise 2025 yılı içinde ülkeye kazandırıldı. 2018-2025 yılları arasında iade edilen eser sayısı ise 8 bin 968 olarak kayıtlara geçti.
Altın Taç Yedi Yıldır Anadolu’da
İade edilen önemli eserler arasında, İskoçya’dan getirilen Altın Taç da bulunuyor. MÖ 4. yüzyıla tarihlenen ve Karya bölgesine ait olduğu düşünülen bu değerli parça, 2013'te açılan mülkiyet davası sonucunda Türkiye'nin haklılığı bilimsel ve hukuki kanıtlarla ispatlanarak 5 Aralık 2017'de Türkiye'ye teslim edildi. Altın Taç, 18 Ocak 2018'de ülkeye getirildi.
ABD'den İade Edilen Zeugma Mozaikleri
Bowling Green Devlet Üniversitesi'nde bulunan ve Zeugma kökenli olduğu anlaşılan 12 parça mozaik, 26 Kasım 2018'de Türkiye'ye iade edildi. Bugün, bu eserler Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergileniyor.
İtalya’dan Lidya Yazıtı Türkiye'ye Döndü
MS 215-216 yıllarına tarihlenen Lidya Yazıtı, 23 Eylül 2020'de İtalya’dan Türkiye’ye getirildi. Yazıt, Manisa’daki Apollon Aksyros Tapınağı’na ait olup, dönemin pagan inançlarının toplum üzerindeki etkisini belgeleyen önemli bir kaynak niteliği taşıyor ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergileniyor.
Kybele Heykeli İstanbul’dan Afyonkarahisar’a
Roma dönemine ait olan ve Anadolu’nun bolluk ve bereket tanrıçası Kybele’yi tasvir eden heykel, ABD’den 12 Aralık 2020'de Türkiye'ye getirildi. İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde düzenlenen bir törenle tanıtıldıktan sonra Afyonkarahisar Müzesinde sergilenmeye başlandı.
Hattiler’den Kalan Gaga Ağızlı Testi
İngiltere’deki Gilbert Sanat Vakfı Koleksiyonundan iadesi sağlanan, 4 bin 250 yıllık Gaga Ağızlı Altın Testi, 26 Ekim 2022'de Türkiye'ye döndü. Erken dönem Anadolu metal işçiliğinin eşsiz bir örneği olan bu eser, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde ziyaretçilerini bekliyor.
Hırvatistan'dan Anadolu Eserleri
Sırbistan-Hırvatistan sınırında 7 Nisan 2019'da ele geçirilen Anadolu kökenli çok sayıda sikke, mühür ve arkeolojik eser, Hırvat yetkililerle yapılan iş birliği sayesinde 1 Aralık 2021'de Türkiye'ye getirildi. Bu eserler, Adana merkezli "Anadolu Operasyonu"nun uluslararası ayağını oluşturuyor.
Eros Başı Sidamara Lahdi’ne Kavuştu
İngiltere’den iadesi sağlanan Eros Başı, Karaman'ın Ambar köyündeki Sidamara Antik Kenti’nde keşfedilen Sidamara Lahdi'ne 10 Haziran 2023'te tekrar monte edildi. Roma dönemine ait bu eşsiz eser, İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor.
Hollanda’dan Şile Bozgoca Cami Kitabesi
2021 yılında Hollanda’da bir müzayedede satılmak üzereyken tespit edilen Osmanlı dönemine ait Şile Bozgoca Cami Kitabesi, 30 Eylül 2022'de Türkiye'ye döndü ve İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde sergilenmeye başlandı.
İtalya’dan Zeugma Kökenli Stel
İtalya’dan getirilen, üzerinde "kocasını seven eş, Satornila, elveda!" ifadesi bulunan MS 2. yüzyıla ait stel, 28 Nisan 2023'te Türkiye'ye iade edildi. Eser, Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi'nde yerini aldı.
Kore Torsosu İngiltere’den Döndü
8 Aralık 2021'de Londra'da satışa çıkarılan Kore Torsosu, yapılan girişimlerle 26 Ocak 2024'te Türkiye'ye getirildi. MÖ 6. yüzyıla tarihlenen bu başsız genç kadın heykelinin adak amaçlı kullanıldığı düşünülüyor.
Bronz İmparator Heykeli Gönüllü İade Edildi
Boubon Antik Kenti kökenli MS 2.-3. yüzyıla tarihlenen bronz imparator heykeli, 2024'te İngiltere’den gönüllü olarak Türkiye'ye iade edildi ve Antalya Müzesi'nde sergilenmeye başlandı.
II. Abdülhamid Koleksiyonundan Mushaf
Mustafa Dede tarafından istinsah edilen ve Sultan II. Abdülhamid’in koleksiyonuna ait olduğu belirlenen Kuran-ı Kerim, 2017'de İngiltere'de tespit edildi ve yürütülen süreçlerin ardından İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi'ne getirildi.
Büyük İskender Büstü Türkiye’de
ABD’den gönüllü iade alınan Hellenistik döneme ait ve Büyük İskender’e atfedilen mermer heykel başı, 2 Mayıs 2024'te Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde koruma altına alındı.
Bronz Kline ABD'den Türkiye'ye İade Edildi
Manisa Alahıdır Tümülüsü’nden kaçırılan ve ABD Getty Müzesi’nde tespit edilen Lidya dönemine ait bronz Kline, 2024’te ülkeye kazandırıldı. Eser, mezar mobilyası olarak dikkat çekiyor.
Boubon’dan Kaçırılan Eserler Türkiye’de
Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan birçok eser ve farklı dönemlere ait sikkeler, hançerler ve bir mücevher parçası, 12 Eylül 2024'te New York Türk Evi’nde düzenlenen törenle Türkiye'ye getirildi.
Bintepeler Nekropolü'nden Kolyenin Dönüşü
Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nde tespit edilen ve Manisa’daki Bintepeler Nekropol Alanı'na ait olduğu belirlenen Arkaik Dönem Lidya sanatına özgü kolye de 2024'te ülkeye kazandırıldı.
Danimarka’dan İade Edilen Eserler
Ny Carlsberg Glyptotek Müzesi’nde tespit edilen, Boubon Antik Kenti kökenli Septimius Severus heykel başı ve Pisidia bölgesine ait pişmiş toprak levhalar, 2024'te Türkiye'ye getirildi.
İsviçre’den Dönen Kandil ve Sikkeler
Cenevre'de ele geçirilen kandil, altın madalyon ve Bizans dönemine ait sikkeler, 2024'te ülkeye döndü. Bu eserlerin erken Hristiyanlık tarihi açısından büyük önem taşıdığı belirtiliyor.
Yunanistan’dan Dönen 1055 Sikke
2019 yılında Yunanistan Kipi Sınır Kapısı'nda ele geçirilen, büyük kısmı Anadolu kökenli 1055 sikke, 19 Aralık 2024'te Türkiye'ye getirildi.
Marcus Aurelius Heykeli Ülkesine Döndü
Burdur Boubon Antik Kenti’nden kaçırılarak Cleveland Sanat Müzesi'ne ulaşan Marcus Aurelius bronz heykeli, 10 Şubat 2025’te Türkiye'ye iade edildi.