Recep ERÇİNİstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, kurun fazla baskılanması yüzünden genel makro dengelerde yaşanan sıkıntılara dikkat çekti.
Yerli ve yabancı “Tax Free” tutarlarının eşitlendiğini belirten Avdagiç, bazı firmaların ürettikleri ürünlerde ithalatçı olmaya başladığına değindi.
Benzer bir sürecin 2004-2005 döneminde yaşandığını anımsatan Avdagiç, “O dönem ihracata odaklansaydık.
Bugün ihracatta 400 milyar doları konuşacaktık” ifadelerini kullandı.
Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) Yönetim Kurulu ile bir araya gelen Başkan Avdagiç, iki yıldır uygulanan ekonomi politikalarının sonuçlarına ilişkin, “Dönem dönem yaşanan gelişmeler sürecin uzamasına neden oldu. Öngörülen bir takvim var.
Hedeflerden sapmalar oldu, olmaya devam ediyor.
Bir paket var.
Genel anlamda destek var.
Eleştirileri kenara koyarsak makro anlamda bir uzlaşı var; hızlı, etkili ve kalıcı bir şekilde enflasyonu düşürmek gerektiği konusunda herkesin mutabakatı var” ifadelerini kullandı.“Yıllık 70-80 milyarlık dış açık taşınabilir değil” “Ümit ediyoruz, bu senenin ikinci yarısıyla ilgili, bir miktar gecikmeyle de olsa, önümüzdeki dönem ilk yapılacak Para Politikası Kurulu toplantısından başlayarak tekrar kaldığımız yerden devam edebiliriz” diyen Avdagiç, iş dünyasının faiz beklentisine ilişkin de mesaj verdi.
Türkiye’nin kendine has dengeleri olduğuna işaret eden Avdagiç, “İhracat ayağına halel getirmeden, sosyal dengeler, Gini katsayısına varıncaya kadar gelir dağılımında daha makul bir noktaya gelmemiz beklentilerimiz arasında” dedi. “İhracatı ve ihracatçıları sadece 10-15 bin firma olarak görmemek lazım.
Onlara tedarik yapan firmalar var.
Büyük bir piramit var” ifadelerini kullanan Avdagiç, Türkiye’nin 150 yıllık makus talihi olan dış açığa işaret etti ve ekledi: “Türkiye’nin mutlaka 150 yıllık makus dış ticaret dengesi konusundan kurtulması lazım.
Açık vererek yürümenin mümkün olmadığını bilmemiz lazım.İhracat baskı altına alındığında ithalat artıyor.
Kendi ürettiği ürünlerin ithalatçısı olan firmalar var. 70-80 milyar dolarlık açık Türkiye’nin taşıyabileceği açık değil. İhracatçıyı teşvik edecek politikalar lazım.
AB büyüyemiyor, Çin daha sert politikalarla fiyat düşürüyor vade uzatıyor. 60 aylık vadede TL ile makine satıyor.
Buna hangi üretici dayanabilir?”“Markada Körfez ayağını kesti, Türkler Avrupa’ya gitti”Döviz baskılanırken içeride artan maliyetler yüzünden üreticinin yaşadığı sorunlara değinen İTO Başkanı Avdagiç, “Otomotiv tedarik sanayisi özelinde saat başı çalışan maliyetimiz 14,5-15,5 euro civarında.
Bize rakip olan Romanya, Bulgaristan, Çekya gibi ülkelerde 7,5-9 euro civarında.
Hatta İspanya ve Portekiz’in belli bölgelerinde bile 10 euro.
Döviz politikası kurgulanırken bu dikkate alınmalı” diye konuştu.“Döviz biraz fazla baskılandı” ifadesini kullanan Avdagiç, bunun yarattığı etkilerden birinin de alışveriş tarafında olduğunu şu örnekle açıkladı: “Türkiye’den giden yabancıların Tax Free tutarlarına baktığımızda 2022-2023- 2024’te ortalama 800 dolar.
Türk vatandaşlarının ise birkaç sene önce 140-150 dolar civarında iken 500-800 dolara çıktı.
Avrupa’da nerede iyi Outlet varsa oraya bilet bulmakta zorlanırsınız, gençler aylar öncesinden alışveriş için bilet alıyorlar.
Bize Körfez’den gelip lüks marka satın alan müşteriler artık kalmadı.”15 m2 dükkanda denetim yapınca müşteri kaçıyor!
Türkiye’de kayıt dışılığın bir realite olduğunu, kayıt dışına karşı bir süreç yürütmenin normal olduğunu ifade eden Avdagiç, bunun kayıt içindeki mükellefi de rahatsız etmeden yürütülmesinin gerektiğini vurguladı.
Bu konuda üyelerden gelen şikayetleri dile getiren Avdagiç, şunları anlattı: “Bir arkadaşımız, ‘500 çalışanım var hepsinin her şeyi tam.
Bana gelip defter incelemesi yapıyor bir şey bulmaya çalışıyorlar ama yandaki işletme kaçak işçi çalıştırıyor ona giden yok’ diyor. Şimdi Kapalıçarşı’da adam diyor ki, ‘Başkanım 15 m2 dükkanım var. İki tane arkadaş geldi, oturuyor dükkana, hasılat tespiti yapıyor.
Zaten müşteri içeride, onları görünce transit geçiyor dükkanı.
Veya üçüncü kişinin oturacak yeri yok.’ Yani kendi içinde de bir tutarlılık olması lazım.
Evet, öz eleştiri yapalım.
Yani gerçekten bazı sektörlerde, bazı müesseselerde, bazı süreçlerde kaçak yok mu, var.
Devletin de Maliye’nin de görevi bunu önlemek.
Burada belki bizlerle biraz daha yakın istişare içinde olunarak rasyonel netice getirecek, sonuç odaklı süreçlerin hayata geçmesinde tarafız.
Burada bir sürecin sürekli ve etkili bir şekilde yürütülmesi gerektiğinin altını çiziyorum.
Yani burada temel çerçeveyi asla terk etmememiz gerekiyor.
Maliye’de elbette çok tecrübeli, birikimli bir yapı var.
Ama ortak akılla bu sistemi daha efektif kullanmamız daha doğru olur.”Öğrenci iken de DÜNYA Gazetesi okurdumÖğrencilik döneminde Karaköy’e geçerek her gün DÜNYA Gazetesi alıp okuduğunu anlatan İTO Başkanı Avdagiç, Nezih Demirkent’in başlattığı ekolün çok kıymetli olduğunu söyledi.
Başkan Avdagiç ayrıca, İTO yönetimine bir dönem daha aday olmak için uzlaşı sağlandığını belirterek, “Hem bugüne kadar görev yapmakta olduğumuz hem de bu dönemde bizleri motive eden, destekleyen kendi camiamızla ve yollarımızın kesiştiği arkadaşlarla gerekli istişareleri yaptık.
Ve bir dönem daha aday olma konusunda bir konsensüs çıktı” dedi.
t tekniği
RSS